Η Ευρυτανία του χθες και του σήμερα

Είναι πιο συνηθισμένο το φαινόμενο να κατακρίνουμε τους αρμοδίους για παραλήψεις από το να τους επικροτούμε για δραστηριότητες. Και αυτό δεν οφείλεται πάντα σε λόγους προκατάληψης απέναντι στους εξουσιάζοντας αλλά στην απουσία δράσεων που μπορούν να επικροτηθούν.
Αν σκεφθούμε την Ευρυτανία του χθες και κοιτάξουμε την Ευρυτανία του σήμερα ασφαλώς και θα τη δούμε διαφορετική. Τα περισσότερα πράγματα έχουν αλλάξει. Και εμείς μαζί, αφού οι σημερινές απαιτήσεις είναι διαφορετικές από αυτές των πατεράδων μας. Σημαντικές αλλαγές τα τελευταία πενήντα χρόνια έγιναν και στα παρακάτω:

1. Το οδικό δίκτυο. Ανύπαρκτο τότε. Σήμερα ελάχιστα χωριά δεν έχουν αμαξωτό δρόμο. Σε πολλές περιπτώσεις όμως πρόκειται για άθλιο και επικίνδυνο χωματόδρομο. Θα μπορούσε να είναι καλύτερος. Ο κεντρικός οδικός άξονας Λαμία- Καρπενήσι – Αγρίνιο παραμένει ένας κακός επαρχιακός δρόμος.

2. Ηλεκτροφωτισμός. Τα λυχνάρια αντικαταστάθηκαν σχεδόν παντού από τις ηλεκτρικές λάμπες. Με πολύ καθυστέρηση όμως, αν αναλογισθεί κανείς ότι η τεχνητή λίμνη των Κρεμαστών με τα νερά των ποταμιών μας παράγει ένα σημαντικό μέρος της ενέργειας της χώρας μας.

3. Ύδρευση. Τότε, γινόταν με βαρέλες από τις πηγές των χωριών μας. Σήμερα έρχεται το νερό στα σπίτια μας, δημιουργώντας σε μερικές περιπτώσεις όμως προβλήματα στη διαχείριση του.

4. Αποχέτευση. Τότε ήταν ο «απόπατος» , λίγο παράμερα από το σπίτι. Σήμερα στα περισσότερα χωριά υπάρχει αποχετευτικό σύστημα. Πρέπει όμως όλα να αποκτήσουν και να αντιμετωπισθεί το πρόβλημα όπως της ύδρευσης.

5. Τηλεπικοινωνίες. Τότε υπήρχε το «κουρντιστήρι». Ένα τηλέφωνο σε κάθε χωριό. Σήμερα σε κάθε σπίτι και τηλέφωνο. Οι βλάβες όμως παραμένουν, αδικαιολόγητες για τη σημερινή τεχνολογική εξέλιξη.

6. Εκκλησίες-ιερείς. Τότε ήμασταν μία μητρόπολη με την Ναυπακτία, σήμερα έχουμε τον δικό μας μητροπολίτη στο Καρπενήσι. Τότε, όλα τα χωριά είχαν τον ιερέα τους. Σήμερα, πολλά χωριά δεν έχουν. Και όπου υπάρχει παπάς, μερικές φορές δεν υπάρχει ψάλτης.

7. Σχολεία. Τότε σε κάθε χωριό και δάσκαλος. Σήμερα λίγα τα χωριά που έχουν δημοτικό σχολείο.

8. Οικοδόμηση. Τότε έκτιζες όπου ήθελες αρκεί να είχες χρήματα. Σήμερα, δεν μπορείς να κτίσεις σε πολλά χωριά, είτε επειδή έχουν χαρακτηρισθεί κατολησθήσιμα πριν πολλά χρόνια και δεν έχουν γίνει ενέργειες αποχαρακτηρισμού, είτε θεωρούν τον οικισμό…..τοπωνύμιο. Έτσι το σπίτι μου που κτίσθηκε τον προ-προηγούμενο αιώνα σε ένα οικισμό που κατοικούνταν, με ιστορικά στοιχεία από το 1454, οι «φωστήρες» του σήμερα το θεωρούν εκτός οικισμού!

9. Απασχόληση. Τότε η γεωργία –κτηνοτροφία αποτελούσαν τις κύριες ασχολίες. Σήμερα, ο λίγος ενεργός πληθυσμός ασχολείται στην παροχή υπηρεσιών είτε σε δημόσιες υπηρεσίες είτε στον τουρισμό. Η πρωτογενή παραγωγή τείνει να σβήσει.

10. Περιβάλλον. Τότε αμόλυντο, με πλούσια δάση, ας είχαμε και κοπάδια, σήμερα με έλατα ξερά, με τις καστανιές άρρωστες, με τους δρόμους να «σφάζουν» τις πλαγιές. Παρά ταύτα όμως εξακολουθεί να είναι καθαρό και πλούσιο σε δάση.

11. Τουρισμός. Τότε λίγοι το καλοκαίρι ερχόντουσαν για αέρα, κυρίως στο Καρπενήσι. Σήμερα, πολλοί επισκέπτονται το νομό μας και απολαμβάνουν την φυσική της ομορφιά.

12 Πληθυσμός. Άφησα τελευταίο το πρώτο. Τότε υπήρχαν άνθρωποι που ζούσαν στα χωριά μας. Σήμερα, τόπος ολιγοήμερης θερινής διαμονής τα περισσότερα. Ποιος φταίει για το ξερίζωμα;

Από αυτές τις αλλαγές, άλλες είναι θετικές, άλλες αρνητικές. Στις αρνητικές συνετέλεσε κυρίως η μείωση του πληθυσμού. Ο πληθυσμός όμως μειώθηκε και επειδή οι θετικές αλλαγές άργησαν να γίνουν. Η κατάσταση, όπως είναι σήμερα στην Ευρυτανία σε ορισμένους τομείς, σε κάποιους άλλους νομούς ήταν …χθες. Το ερώτημα είναι πόσο θα αργήσει το αύριο.
Οι αλλαγές έγιναν με τη βοήθεια των αρμοδίων. Ας τους απονείμουμε εύσημα για τα θετικά και ας τους μεμφθούμε για τα αρνητικά. Κοιτώντας πίσω το χωριό του ο καθένας μας μπορεί να κρίνει….

Χρήστος Γιαννακόπουλος
(Δημοσιεύθηκε στο τεύχος 127 του περιοδικού ΧΩΡΙΑΤΙΚΟΙ ΑΝΤΙΛΑΛΟΙ )