Ο δήμος διοικείται από το δημοτικό συμβούλιο, την οικονομική επιτροπή, την επιτροπή ποιότητας ζωής, την εκτελεστική επιτροπή και, φυσικά, τον δήμαρχο που προΐσταται όλων και με την πλειοψηφία που διαθέτει στα όργανα του δήμου, ακόμα και στο δημοτικό συμβούλιο για τον δικό μας δήμο, αυτός και οι συνεργάτες του διοικούν το δήμο. Πόσο πετυχημένη για το έργο της μπορεί να θεωρηθεί η δημοτική αρχή; Στο ερώτημα αυτό, δεν είναι εύκολη η απάντηση, ακόμα και για τους οπαδούς της, που, βέβαια θα πουν ότι είναι σε πολύ μεγάλο βαθμό πετυχημένη, αλλά, αν ζητήσεις τεκμηρίωση, μάλλον θα δυσκολευτούν να το κάνουν.
Το αν είναι πετυχημένος ή όχι ένας δήμαρχος, με αντικειμενική κρίση και όχι υποκειμενική, εξαρτά-
ται από τα κριτήρια – δείκτες αξιολόγησης- στα οποία θα τον βαθμολογήσεις.
Και ποιοι μπορεί να είναι αυτοί οι δείκτες;
Στο Νόμο 3852/2010 για την Νέα Αρχιτεκτονική της Αυτοδιοίκησης και της Αποκεντρωμένης Διοίκησης − Πρόγραμμα Καλλικράτης, στο άρθρο 58 αναφέρονται οι αρμοδιότητες του δημάρχου. «Ο δήμαρχος προασπίζει τα τοπικά συμφέροντα, κατευθύνει τις δράσεις του δήμου για την υλοποίηση του σχεδίου ανάπτυξης, διασφαλίζει την ενότητα της τοπικής κοινωνίας και ασκεί τα καθήκοντά του με γνώμονα τις αρχές της διαφάνειας και της αποτελεσματικότητας.…» και συνεχίζει εξειδικεύοντας τις αρμοδιότητες. Επίσης, στα άρθρα 59 και 61 ορίζει τις υποχρεώσεις του δημάρχου, όπως επίσης του αντιδημάρχου και μελών επιτροπών.
Θεωρώ ότι αυτά τα άρθρα, καθορίζουν και τους δείκτες για την αξιολόγηση της δημοτικής αρχής.
Ας αναφέρουμε μερικές αρμοδιότητες - υποχρεώσεις:
1ον. Ο δήμαρχος ορίζει τους αντιδημάρχους. Επομένως, είναι υπεύθυνος για ό,τι αποφάσεις και
πράξεις πραγματοποιούν οι αντιδήμαρχοι. Δεν είναι μόνο π.χ. για να πηγαίνει στα εγκαίνια έργων που υλοποίησαν οι αντιδήμαρχοι να κόβει την κορδέλα αλλά να αναλαμβάνει την ευθύνη και για κάθε παράλειψή τους που βλάπτει το συμφέρον των δημοτών.
2ον. Ο δήμαρχος είναι προϊστάμενος των υπηρεσιών του δήμου. Δηλαδή έχει την ευθύνη για οποιαδήποτε πράξη υπηρεσίας του δήμου. Και όπως θα θεωρήσει επιτυχία του αν μια υπηρεσία καταφέρει να εντάξει π.χ. ένα έργο σε κάποιο πρόγραμμα για χρηματοδότηση, πρέπει να χρεωθεί και την άστοχη ενέργεια οποιουδήποτε υπαλλήλου του δήμου. Ακόμα και για π.χ. την καθυστέρηση έκδοσης μιας βεβαίωσης από κάποιο υπάλληλο, την ευθύνη την έχει ο δήμαρχος που προΐσταται. Πόσο μάλλον για την καθυστέρηση που παρατηρείται για την αποκατάσταση μιας βλάβης στις υλικές υποδομές του δήμου.
3ον . Παρακολουθούν (οι αντιδήμαρχοι) την εξέλιξη των έργων και των εργασιών που εκτελούνται
στη δημοτική ενότητα. Επομένως, για κάθε κακοτεχνία ή παράλειψη, η ευθύνη βαρύνει τον δήμαρχο.
Όταν κλείνει ο δρόμος για ένα χωριό λόγω καιρικών συνθηκών και καθυστερεί η αποκατάσταση, η
ευθύνη είναι στον αρμόδιο αντιδήμαρχο και κατά επέκταση στον δήμαρχο. Η εκτέλεση ή όχι ενός έρ-
γου είναι αρμοδιότητα της δημοτικής αρχής.
4ον . Μεριμνούν ( οι αντιδήμαρχοι) για την καλή κατάσταση και λειτουργία του εξοπλισμού που
βρίσκεται στη δημοτική ενότητα. Έτσι, το μη λειτουργικό μηχάνημα είναι δικό τους έργο.
5ον . Συντάσσει ( η Οικονομική Επιτροπή, στην οποία προΐσταται ο δήμαρχος) τον προϋπολογισμό
του δήμου, αποφασίζει για την έγκριση των δαπανών και τη διάθεση των πιστώσεων του προϋπολογισμού, εισηγείται προς το δημοτικό συμβούλιο την επιβολή τελών, δικαιωμάτων και εισφορών. Ευθύνη του δημάρχου είναι η χρηματοδότηση ή μη ενός έργου.
Για να αξιολογήσουμε τη δημοτική αρχή θα τη βαθμολογήσουμε κατά πόσο πραγματοποιεί αποτελεσματικά τουλάχιστον τα παραπάνω. Με δυο λόγια η δημοτική αρχή είναι υπεύθυνη για όλες εκείνες τις ενέργειες που διατηρούν την καθημερινότητα των δημοτών σε ανεκτό επίπεδο, με τα δεδομένα του αιώνα που ζούμε. Ήτοι, τακτική αποκομιδή απορριμμάτων, ηλεκτροφωτισμός οδών και σύντομη αποκατάσταση βλαβών, βατότητα οδικού δικτύου, καθαρισμός εσωτερικών δρόμων, νεκροταφείων, πρόνοια για αναξιοπαθούντες και ΑΜΕΑ, απρόσκοπτη υδροδότηση όλων των συνοικισμών και γενικά θεμάτων που άπτονται της καθημερινότητας. Παραδείγματα όπως τον Αύγουστο να μην μπορείς να πας στο χωριό σου επειδή δεν σου το επιτρέπει η κατάσταση του δρόμου και ο δήμος να μην ανταποκρίνεται για την αποκατάστασή του ή το να αλλάξει μια λάμπα σε κολώνα να χρειάζονται μήνες, προσθέτουν αρνητικούς πόντους σε οποιαδήποτε αξιολόγηση. Επίσης, πρέπει να ληφθούν υπόψη οι προσπάθειες της δημοτικής αρχής για τη βελτίωση των υποδομών, η δυνατότητά της και η θέληση για ολοκλήρωση έργων που άρχισαν, αλλά και η υλοποίηση με την ολοκλήρωσή τους, αποφάσεων του δημοτικού συμβουλίου.
Βάσει των παραπάνω, και λαμβάνοντας υπόψη την κατάσταση στο χωριό του, πιστεύω ότι ο καθέ-
νας μας μπορεί αντικειμενικά να αξιολογήσει τη δημοτική μας αρχή. Στο χέρι της είναι, αφού βρίσκεται στην αρχή της νέας της θητείας να βελτιώσει τους δείκτες και να έχει θετικό πρόσημο στο τέλος της.
Εμείς, σαν δημότες το θέλουμε, αυτή μπορεί;
Χρήστος Γιαννακόπουλος
(Δημοσιεύθηκε στο περιοδικό ΧΩΡΙΑΤΙΚΟΙ ΑΝΤΙΛΑΛΟΙ, τεύχος 167)
Το αν είναι πετυχημένος ή όχι ένας δήμαρχος, με αντικειμενική κρίση και όχι υποκειμενική, εξαρτά-
ται από τα κριτήρια – δείκτες αξιολόγησης- στα οποία θα τον βαθμολογήσεις.
Και ποιοι μπορεί να είναι αυτοί οι δείκτες;
Στο Νόμο 3852/2010 για την Νέα Αρχιτεκτονική της Αυτοδιοίκησης και της Αποκεντρωμένης Διοίκησης − Πρόγραμμα Καλλικράτης, στο άρθρο 58 αναφέρονται οι αρμοδιότητες του δημάρχου. «Ο δήμαρχος προασπίζει τα τοπικά συμφέροντα, κατευθύνει τις δράσεις του δήμου για την υλοποίηση του σχεδίου ανάπτυξης, διασφαλίζει την ενότητα της τοπικής κοινωνίας και ασκεί τα καθήκοντά του με γνώμονα τις αρχές της διαφάνειας και της αποτελεσματικότητας.…» και συνεχίζει εξειδικεύοντας τις αρμοδιότητες. Επίσης, στα άρθρα 59 και 61 ορίζει τις υποχρεώσεις του δημάρχου, όπως επίσης του αντιδημάρχου και μελών επιτροπών.
Θεωρώ ότι αυτά τα άρθρα, καθορίζουν και τους δείκτες για την αξιολόγηση της δημοτικής αρχής.
Ας αναφέρουμε μερικές αρμοδιότητες - υποχρεώσεις:
1ον. Ο δήμαρχος ορίζει τους αντιδημάρχους. Επομένως, είναι υπεύθυνος για ό,τι αποφάσεις και
πράξεις πραγματοποιούν οι αντιδήμαρχοι. Δεν είναι μόνο π.χ. για να πηγαίνει στα εγκαίνια έργων που υλοποίησαν οι αντιδήμαρχοι να κόβει την κορδέλα αλλά να αναλαμβάνει την ευθύνη και για κάθε παράλειψή τους που βλάπτει το συμφέρον των δημοτών.
2ον. Ο δήμαρχος είναι προϊστάμενος των υπηρεσιών του δήμου. Δηλαδή έχει την ευθύνη για οποιαδήποτε πράξη υπηρεσίας του δήμου. Και όπως θα θεωρήσει επιτυχία του αν μια υπηρεσία καταφέρει να εντάξει π.χ. ένα έργο σε κάποιο πρόγραμμα για χρηματοδότηση, πρέπει να χρεωθεί και την άστοχη ενέργεια οποιουδήποτε υπαλλήλου του δήμου. Ακόμα και για π.χ. την καθυστέρηση έκδοσης μιας βεβαίωσης από κάποιο υπάλληλο, την ευθύνη την έχει ο δήμαρχος που προΐσταται. Πόσο μάλλον για την καθυστέρηση που παρατηρείται για την αποκατάσταση μιας βλάβης στις υλικές υποδομές του δήμου.
3ον . Παρακολουθούν (οι αντιδήμαρχοι) την εξέλιξη των έργων και των εργασιών που εκτελούνται
στη δημοτική ενότητα. Επομένως, για κάθε κακοτεχνία ή παράλειψη, η ευθύνη βαρύνει τον δήμαρχο.
Όταν κλείνει ο δρόμος για ένα χωριό λόγω καιρικών συνθηκών και καθυστερεί η αποκατάσταση, η
ευθύνη είναι στον αρμόδιο αντιδήμαρχο και κατά επέκταση στον δήμαρχο. Η εκτέλεση ή όχι ενός έρ-
γου είναι αρμοδιότητα της δημοτικής αρχής.
4ον . Μεριμνούν ( οι αντιδήμαρχοι) για την καλή κατάσταση και λειτουργία του εξοπλισμού που
βρίσκεται στη δημοτική ενότητα. Έτσι, το μη λειτουργικό μηχάνημα είναι δικό τους έργο.
5ον . Συντάσσει ( η Οικονομική Επιτροπή, στην οποία προΐσταται ο δήμαρχος) τον προϋπολογισμό
του δήμου, αποφασίζει για την έγκριση των δαπανών και τη διάθεση των πιστώσεων του προϋπολογισμού, εισηγείται προς το δημοτικό συμβούλιο την επιβολή τελών, δικαιωμάτων και εισφορών. Ευθύνη του δημάρχου είναι η χρηματοδότηση ή μη ενός έργου.
Για να αξιολογήσουμε τη δημοτική αρχή θα τη βαθμολογήσουμε κατά πόσο πραγματοποιεί αποτελεσματικά τουλάχιστον τα παραπάνω. Με δυο λόγια η δημοτική αρχή είναι υπεύθυνη για όλες εκείνες τις ενέργειες που διατηρούν την καθημερινότητα των δημοτών σε ανεκτό επίπεδο, με τα δεδομένα του αιώνα που ζούμε. Ήτοι, τακτική αποκομιδή απορριμμάτων, ηλεκτροφωτισμός οδών και σύντομη αποκατάσταση βλαβών, βατότητα οδικού δικτύου, καθαρισμός εσωτερικών δρόμων, νεκροταφείων, πρόνοια για αναξιοπαθούντες και ΑΜΕΑ, απρόσκοπτη υδροδότηση όλων των συνοικισμών και γενικά θεμάτων που άπτονται της καθημερινότητας. Παραδείγματα όπως τον Αύγουστο να μην μπορείς να πας στο χωριό σου επειδή δεν σου το επιτρέπει η κατάσταση του δρόμου και ο δήμος να μην ανταποκρίνεται για την αποκατάστασή του ή το να αλλάξει μια λάμπα σε κολώνα να χρειάζονται μήνες, προσθέτουν αρνητικούς πόντους σε οποιαδήποτε αξιολόγηση. Επίσης, πρέπει να ληφθούν υπόψη οι προσπάθειες της δημοτικής αρχής για τη βελτίωση των υποδομών, η δυνατότητά της και η θέληση για ολοκλήρωση έργων που άρχισαν, αλλά και η υλοποίηση με την ολοκλήρωσή τους, αποφάσεων του δημοτικού συμβουλίου.
Βάσει των παραπάνω, και λαμβάνοντας υπόψη την κατάσταση στο χωριό του, πιστεύω ότι ο καθέ-
νας μας μπορεί αντικειμενικά να αξιολογήσει τη δημοτική μας αρχή. Στο χέρι της είναι, αφού βρίσκεται στην αρχή της νέας της θητείας να βελτιώσει τους δείκτες και να έχει θετικό πρόσημο στο τέλος της.
Εμείς, σαν δημότες το θέλουμε, αυτή μπορεί;
Χρήστος Γιαννακόπουλος
(Δημοσιεύθηκε στο περιοδικό ΧΩΡΙΑΤΙΚΟΙ ΑΝΤΙΛΑΛΟΙ, τεύχος 167)
