Κάθε αιώνας έχει το δικό του ’21. Σε δύο χρόνια και ο αιώνας μας, ο 21ος αιώνας μ.Χ., έχει το δικό του ’21. 2021 θα γράφει το ημερολόγιο για 365 ημέρες. Πριν εκατό περίπου χρόνια είχαμε το 1921, το ΄21 του 20ου αιώνα.
Για εμάς τους Έλληνες το ’21 των τελευταίων τριών αιώνων έχει ξεχωριστή σημασία. 1821, το 21
του 19ου αιώνα. Χρονιά που οι προγονοί μας πήραν τα όπλα και χάρισαν σε εμάς το δικαίωμα να
ζούμε ελεύθεροι. Το γεγονός αυτό δεν θα μπορούσε να μην γιορτάζεται κάθε χρόνο. Η 25η Μαρτίου
είναι η εθνική μας γιορτή που μας θυμίζει αυτό το γεγονός.
Το 1921, που συμπληρώθηκαν εκατό χρόνια από την επανάσταση του 1821 δεν θα μπορούσε το
έθνος μας να αρκεσθεί σε μία γιορτή όπως κάθε χρόνο. Με το νόμο 1375 /1918 (ΦΕΚ 92 18/4/1918)
«περί συστάσεως επιτροπής προς πανηγυρισμόν της εκατονταετηρίδος της Εθνικής Παλιγγενεσίας»
τέθηκε το πλαίσιο του εορτασμού.
«… εις τον υπουργό Εσωτερικών ανατέθηκε η σύστασης Κεντρικής Επιτροπής προς τον σκοπόν της
προπαρασκευής όσον οίον τε μεγαλοπρεπέστερου πανηγυρισμού της εκατονταετηρίδος της Εθνικής
Παλιγγενεσίας , δι ‘ αναμηστικών μνημείων, κοινωφελών ιδρυμάτων, ειδικών εκδόσεων, αγώνων, εκ
θέσεων, θεωριών και εορτών καθ’ όλον το 1921, κηρυσσόμενον εορτάσιμον έτος….», διατάσει το άρθρο 1 του παραπάνω νόμου. Το 1921 όμως η Ελλάδα βρισκόταν και πολεμούσε στην Μικρά Ασία,
καθιστώντας έτσι αδύνατο τον εορτασμό. Με το νόμο 3009/1922 (ΦΕΚ 43/12-8-1922) καταργήθηκε
ο παραπάνω νόμος και συστήθηκε 12μελής επιτροπή για τον εορτασμό της εκατονταετηρίδος της Ελ-
ληνικής Παλιγγενεσίας το 1930, που κηρύχτηκε εορτάσιμο έτος.
Το 2021 συμπληρώνονται 200 χρόνια από την Εθνική Παλιγγενεσία και οι ετοιμασίες για την ξεχω-
ριστή αυτή γιορτή του Ελληνισμού έχουν αρχίσει. Με το άρθρο 114 του νόμου 4622 περί επιτελικού
κράτους (ΦΕΚ 133/7-8-2019 τεύχος Α) συστήνεται Επιτροπή «Ελλάδα 2021», υπαγόμενη στον
Πρωθυπουργό, για την προετοιμασία της Χώρας ενόψει της συμπλήρωσης διακοσίων ετών από την
Παλιγγενεσία. Σκοπός της Επιτροπής μεταξύ των άλλων είναι «.. η δημιουργία της στρατηγικής ενεργειών και του πλάνου δράσεων που θα συντελεστούν για τον εορτασμό της εθνικής επετείου για τα 200 χρόνια από την Ελληνική Επανάσταση…»
Από την Ευρυτανία δεν θα μπορέσουν να λείψουν εκδηλώσεις και δράσεις που να εντάσσονται
στον εθνικό εορτασμό. Ήδη, διάφοροι σύλλογοι και φορείς άρχισαν ήδη να κάνουν προτάσεις.
Μπορούν όμως οι εκδηλώσεις να γίνουν χωρίς να ενταχθούν στον κεντρικό σχεδιασμό του εθνικού
εορτασμού; Πιστεύω πως ναι, αλλά δεν θα έχουν την επιτυχία που πρέπει για μία τόσο μεγάλη επέ-
τειο. Επιβάλλεται να συγκροτηθεί μία συντονιστική επιτροπή από την Περιφερειακή Ενότητα Ευρυτανίας (πρώην Νομαρχία),με την συμμετοχή των δήμων Αγράφων και Καρπενησίου, της Μητρόπολης, φορέων και συλλόγων, η οποία θα επεξεργαστεί τις προτάσεις για τις εκδηλώσεις του εορτασμού, θα τις μεταφέρει στην Επιτροπή «Ελλάδα 2021», και θα αναλάβει τον συντονισμό της πραγματοποίησής τους.
Η Επιτροπή πρέπει να λάβει υπόψη τα εξής δεδομένα και να κάνει αντίστοιχες προτάσεις:
1ον. Η Ευρυτανία ως φυσικός χώρος και οι Eυρυτάνες αγωνιστές είχαν σημαντική παρουσία στον
υπέρ ανεξαρτησίας αγώνα του 1821.
2ον. Υπάρχουν αρκετές γιορτές μνήμης κάθε χρόνο που αναφέρονται στους αγώνες του ’21. Γιορτές, για την μάχη της Καλλιακούδας, στο Κεφαλόβρυσο για τον ηρωικό θάνατο του Μάρκου Μπότσα-
ρη, στο Κερασοχώρι για την έναρξη της επανάστασης, στην Τατάρνα για την πρώτη μάχη σε ευρυτα-
νικό έδαφος, που έδωσε ο Οδυσσέας Ανδρούτσος, στο Μαναστηράκι για τον προεπαναστατικό ήρωα
Κατσαντώνη, στον Άγιο Ανδρέα για τον Αθανάσιο Καρπενησιώτη. Για τις παραπάνω γιορτές έχουν
στηθεί κατά τόπο μνημεία. Αυτές οι γιορτές κατά τον εορτασμό του 2021 πρέπει να πραγματοποιηθούν με ξεχωριστή λαμπρότητα. Πρέπει να διευκρινισθεί ότι το 2021 δεν γιορτάζουμε και θυμούμαστε μόνο τα γεγονότα του έτους 1821 μόνο, αλλά όλα όσα συνέβησαν μέχρι την σύσταση του νεοελληνικού κράτους.
3ον. Υπάρχουν σημαντικά γεγονότα τα οποία δεν έχουν αναδειχθεί ακόμα. Αναφέρω ενδεικτικά την
πολιορκία και απελευθέρωση του Καρπενησίου τον Ιούλιο του 1821, τούρκοι στρατιώτες μπορεί να
ξαναγύρισαν στο Καρπενήσι και να έφυγαν οριστικά το 1828, αλλά τότε έγινε ο ξεριζωμός του. Ξεχασμένη επέτειος. Η μάχη στην σκάλα Τέρνου, η πρώτη μάχη των Eυρυτάνων που συνέτριψαν αιχμαλωτίζοντας τους Tουρκαλβανούς του Αγρινίου. Πριν μερικά χρόνια από την ίδια στήλη του περιοδικού μας είχα προτείνει την ανέγερση μνημείου για αυτή την μάχη. Δυστυχώς δεν προχώρησε η πρότασή μου. Ας μην περιμένουμε να βρούμε πού ακριβώς στεκόντουσαν οι Γιολδασαίοι, αρχηγοί των Ελλήνων, για να στηθεί εκεί το μνημείο. Σε ένα σημείο με εύκολη πρόσβαση είναι η καλύτερη λύση. Το ολοκαύτωμα του Καλαντζή και Βελώτα από την Καστανιά στον πύργο του Σκαρπή στο Μεγάλο χωριό το 1822, όταν τα στρατεύματα του Δράμαλη περνούσαν από τα χωριά μας, ας αναδειχθεί το γεγονός και να τοποθετηθεί αναμνηστική πλακέτα, η ανάδειξη της αποκλείστρας στην Καστανιά, όπου κατέφευγαν και σώθηκαν οι Ευρυτάνες κατά το πέρασμα των Τούρκων, και τόσα άλλα.
4ον. Υπάρχουν αρκετά βιβλία που αναφέρονται σε εκείνη την εποχή στην Ευρυτανία. Ας συγκεν-
τρωθούν και να εκτεθούν σε μόνιμη έκθεση στο Καρπενήσι, ίσως σε αίθουσα του ΚΙΠΕ για όλο το
2021.
5ον. Υπάρχει αρχειακό υλικό (χειρόγραφα) του ιερού αγώνα. Στα Γ.Α.Κ. Ευρυτανίας θα μπορούσαν
να εκτεθούν τα πρωτότυπα ( για λίγο) ή αντίγραφά τους για πάντα, «μαζεμένα» από διάφορες συλλο-
γές.
6ον. Έχουν πραγματοποιηθεί συνέδρια και ημερίδες κατά καιρούς για το ’21. Υπάρχουν ακόμα πολ-
λά όμως θέματα που πρέπει να αναδειχτούν και με την οργάνωση συνεδρίου οι ιστορικοί θα έχουν την αφορμή να ασχοληθούν και να παρουσιάσουν πτυχές που δεν έχουν ερευνηθεί σε βάθος.
Η επιτροπή πρέπει να θέσει σαν στόχο, το εορτάσιμο έτος 2021 με τις εκδηλώσεις που θα πραγμα-
τοποιηθούν, να μας κάνει «σοφότερους» για αυτά που θα ξέρουμε για την συμβολή της Ευρυτανίας
στην επανάσταση του 1821. Με συνεργασία, χωρίς σκοπιμότητες, και με ευρεία συμμετοχή, πιστεύω
ότι μπορεί να πετύχει. Ο χρόνος θα δείξει.
Χρήστος Γιαννακόπουλος
Δημοσιεύθηκε στο περιοδικό ΧΩΡΙΑΤΙΚΟΙ ΑΝΤΙΛΑΛΟΙ ΤΕΎΧΟΣ 166
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου